We wtorek 11 maja 2021 roku do Sejmu trafił rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. Jak wskazano w projekcie ustawy jej celem jest uporządkowanie systemu ubezpieczeń społecznych, jego racjonalizacja, wprowadzenie jednolitych rozwiązań w zakresie przyznawania i wypłaty świadczeń oraz usprawnienie funkcjonowania ZUS w kontekście gospodarki finansowej oraz rozliczeń z płatnikami składek. Ponadto na etapie stosowania obowiązujących przepisów pojawiły się rozbieżności interpretacyjne, które projekt eliminuje.

Co przewiduje nowelizacja?

Ograniczenie czasowe na złożenie deklaracji rozliczeniowej i imiennego raportu miesięcznego przez płatnika

Zgodnie z art. 1 pkt 16 projektu ustawy po art. 48c dodaje się art. 48d w brzmieniu: „Deklaracji rozliczeniowej i imiennego raportu miesięcznego płatnik składek nie może złożyć po upływie 5 lat od dnia, w którym upłynął termin opłacenia składek rozliczonych w tej deklaracji i raporcie.”. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe może być zewidencjonowana na kontach ubezpieczonych wyłącznie na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu albo prawomocnej decyzji. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie przyjmie deklaracji rozliczeniowej i imiennego raportu miesięcznego złożonych po terminie.

Skrócenie okresu pobierania zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia

Zgodnie z art. 4 pkt 2 projektu ustawy nowelizującej „Za okres niezdolności do pracy lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 przypadający po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego zasiłek chorobowy przysługuje nie dłużej niż przez 91 dni. Nie dotyczy to niezdolności do pracy, o której mowa w art. 11 ust. 2 pkt 2, oraz spowodowanej gruźlicą lub występującej w trakcie ciąży.”
Przypomnijmy, że na podstawie aktualnie obowiązującego art. 8 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 – nie dłużej jednak niż przez 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży – nie dłużej niż przez 270 dni.

Nowe zasady zliczania okresów niezdolności do pracy do jednego okresu zasiłkowego

Na podstawie art. 4 pkt 3 projektu ustawy zmieniającej, art. 9 ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni. Do okresu zasiłkowego nie wlicza się okresów niezdolności do pracy przypadających przed przerwą nie dłuższą niż 60 dni, jeżeli po przerwie niezdolność do pracy wystąpiła w trakcie ciąży.
Aktualne brzmienie przepisu to: „Do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzedniej niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni.”.

Obowiązek założenia Platformy Usług Elektronicznych przez wszystkich płatników składek

Wszyscy płatnicy składek po przyjęciu ustawy nowelizującej byliby zobowiązani od 1 stycznia 2023 roku do założenia Platformy Usług Elektronicznych.

Wyeliminowanie obiegu papierowej dokumentacji w zakresie realizacji obowiązków dotyczących ubezpieczeń społecznych cudzoziemców

Jak wskazano zaproponowana zmiana pozwoli uzyskać przez ZUS elektroniczny dostęp do centralnego rejestru prowadzonego przez ministra właściwego do spraw pracy w zakresie, o którym mowa w art. 90c ust. 4 wymienionej ustawy, tj. w zakresie zezwoleń na pracę, zezwoleń na pracę sezonową oraz oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wraz z mechanizmem subskrypcji zmian. Rozwiązanie to w szczególności wyeliminuje obieg papierowej dokumentacji, jak też umożliwi prowadzenie analizy ryzyka wystąpienia nieprawidłowości w zakresie realizacji obowiązków dotyczących ubezpieczeń społecznych cudzoziemców.

Cała treść projektu ustawy jest dostępna pod adresem:

http://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/Projekty/9-020-509-2021/%24file/9-020-509-2021.pdf