Co do zasady, ustawa o podatkach i opłatach lokalnych przewiduje różne stawki podatku od nieruchomości w zależności, czy jest ona używana do celów prywatnych (mieszkalnych), czy też do celów związanych z prowadzoną przez przedsiębiorcę działalnością gospodarczą. Maksymalny wykaz stawek podatku od nieruchomości znajduje się w art. 5 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Finalną wysokość stawek ustalają samorządy w specjalnych uchwałach. Nie mogą one jednak być wyższe od tych wskazanych w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych.

Czy zarejestrowanie firmy w mieszkaniu oznacza automatyczne podwyższenie podatku od nieruchomości?

Sama rejestracja firmy w prywatnym mieszkaniu nie oznacza, że jest ono używane do celów prowadzonej działalności gospodarczej. Aby móc zastosować wyższe stawki podatku od nieruchomości należy wykazać, że w mieszkaniu rzeczywiście prowadzona jest działalność gospodarcza. Osoba, która prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w swoim mieszkaniu ma obowiązek poinformowania organu podatkowego, w celu ustalenia, czy podejmowane przez nią w mieszkaniu czynności nie spowoduje przekształcenia mieszkania w lokal użytkowy służący celom działalności gospodarczej.

Istotna jest zmiana sposobu użytkowania lokalu

Omawiając tę część należy na wstępie zaznaczyć, że zmiana użytkowania lokalu będzie miała miejsce w momencie, gdy mieszkanie w całości będzie służyć wyłącznie prowadzonej działalności gospodarczej lub też, gdy do takich celów będzie przeznaczona wydzielona część nieruchomości (np. jedno pomieszczenie). Inaczej będzie jednak w sytuacji, gdy przedsiębiorca prowadzi swoją firmę w pomieszczeni, które jest przez niego używane również do celów mieszkalnych. Wówczas nie ma żadnej podstawy do podwyższenia stawki podatku do nieruchomości z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w mieszkaniu.
Oznacza to, tak jak już zaznaczono na wstępie, że sam fakt zarejestrowania swojej firmy w prywatnym mieszkaniu nie jest podstawą do płacenia wyższych stawek w podatku od nieruchomości. Taka sytuacja nastąpi dopiero w momencie, gdy przedsiębiorca przeznaczy cały lokal, lub jego wydzieloną część (np. pokój) i będzie w nim wykonywać działalność gospodarczą (np. prowadzić biuro, gabinet lekarski, czy też gabinet kosmetyczny).

W jaki sposób organ podatkowy ocenia, czy nastąpiła zmiana sposobu użytkowania lokalu?

Przy ocenie, czy zaistniała zmiana sposobu użytkowania lokalu organy podatkowe powołują się na art. 71 ustawy Prawo budowlane. Określa on wprost definicję zamiany sposobu użytkowania lokalu. Zgodnie z tą definicją przez zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części rozumie się w szczególności:
-podjęcie bądź zaniechanie w obiekcie budowlanym lub jego części działalności zmieniającej warunki: bezpieczeństwa pożarowego, powodziowego, pracy, zdrowotne, higieniczno-sanitarne, ochrony środowiska bądź wielkość lub układ obciążeń;
-podjęcie w obiekcie budowlanym lub jego części działalności zaliczanej do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.

Zawieszenie działalności gospodarczej, a podatek od nieruchomości

Mimo, iż w momencie zawieszenia jednoosobowej działalności gospodarczej przedsiębiorca nie wykorzystuje mieszkania do jej celów, nadal ma obowiązek wpłacania podatku od nieruchomości w wyższej wysokości. Powyższe wynika wprost z opinii organów podatkowych, które uważają, że zawieszenie prowadzenia działalności gospodarczej nie jest równoznaczne z zaprzestaniem jej wykonywania. Istotne jest to, że dopiero właśnie zaprzestanie wykonywania działalności gospodarczej spowoduje zmianę sposobu użytkowania lokalu i wpłynie na obniżenie podatku od nieruchomości.