W dzisiejszych czasach niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, jaki procent ceny kupowanych przez nie rzeczy stanowią podatki i dodatkowe opłaty. Jedną z nich jest tak zwana opłata reprograficzna. Decyzją Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu podatkiem od elektroniki zostaną objęte kolejne kategorie sprzętów.

Czym jest opłata reprograficzna?

Opłata reprograficzna jest to opłata doliczana do ceny urządzeń i nośników służących do kopiowania. Obowiązek uiszczania wyżej wskazanej opłaty wynika wprost z art. 20 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Jej celem jest zapewnienie twórcom rekompensaty z tytułu potencjalnej straty, jaką mogliby ponieść w związku z kopiowaniem utworów chronionych prawem autorskim przez osoby fizyczne. Co do zasady opłatę reprograficzną pobiera się w przypadku sprzedaży urządzeń na rzecz osób fizycznych. Zgodnie z wyrokiem Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 21 października 2010 roku sygn. C-467/08 opłata reprograficzna nie należy się od sprzedaży dla użytkowników biznesowych, bo oni, przynajmniej w teorii, nie mogą korzystać ze sprzętu do użytku osobistego. Jak wskazano w orzeczeniu „w celu ustalenia obowiązku ponoszenia opłaty reprograficznej przepisy należy interpretować w ten sposób, że konieczny jest związek między opłatą reprograficzną od urządzeń i nośników a domniemanym przeznaczeniem tego sprzętu do celów zwielokrotniania na użytek prywatny. W związku z tym pobieranie opłaty od sprzętu i nośników nieudostępnionych użytkownikom prywatnym i w sposób oczywisty zastrzeżonych do innego użytku niż sporządzanie kopii do użytku prywatnego jest niezgodne z dyr. 2001/29 WE.”.

Na marginesie należy jednak zaznaczyć, że Organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi wbrew orzecznictwu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie dopuszcza możliwości zwolnienia z opłaty w sytuacjach wykluczających możliwość kopiowania przez osoby prywatne.

Jakie urządzenia są objęte opłatą reprograficzną?

Do tej pory opłatą reprograficzną były objęte między innymi magnetofony, magnetowidy, kserokopiarki, skanery oraz nośniki służące do utrwalania w zakresie własnego użytku osobistego, utworów lub przedmiotów praw pokrewnych, przy użyciu urządzeń wymienionych powyżej.

Zgodnie z najnowszymi przepisami lista urządzeń, od których producenci i importerzy będą zobowiązani uiszczać opłatę reprograficzną dołączą:

-sprzęt audio lub audio-wideo z funkcją nagrywania lub odtwarzania nośników zewnętrznych- opłata reprograficzna w wysokości 4%,
-komputery stacjonarne i przenośne- opłata reprograficzna w wysokości 4%,
-tablety- opłata reprograficzna w wysokości 4%,
-telewizory z funkcją nagrywania lub odtwarzania nośników zewnętrznych- opłata reprograficzna w wysokości 4%,
-czytniki e-booków- opłata reprograficzna w wysokości 2%,
-cyfrowe aparaty fotograficzne z niewymienialnymi obiektywami- opłata reprograficzna w wysokości 2%.

Opłata reprograficzna bez VAT

W wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 18 stycznia 2017 r. sygn. C-37/16, skład orzekający stwierdził, że „Dyrektywę Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zmienioną dyrektywą Rady 2010/45/UE z dnia 13 lipca 2010 r., należy interpretować w ten sposób, że podmioty praw do zwielokrotniania nie świadczą usług w rozumieniu tej dyrektywy na rzecz producentów i importerów czystych nośników oraz urządzeń do utrwalania i zwielokrotniania, od których organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi pobierają na rzecz tych podmiotów, ale we własnym imieniu, opłaty od sprzedaży tych urządzeń i nośników.”

Powyższe oznacza, że opłata reprograficzna nie stanowi odpowiednio wynagrodzenia za świadczone przez twórców i artystów usługi i tym samym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.