W przypadku otrzymania prezentu o dużej wartości należy zweryfikować, czy podarunek ten nie spowoduje powstania wobec nas obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Decydujące dla powstania takiego obowiązku jest przede wszystkim wartość prezentu oraz nasze osobiste powiązania z osobą, od której ten prezent pochodzi.

Czym są grupy podatkowe?

W podatku od spadków i darowizn występują tak zwane „grupy podatkowe”. Dzięki tym grupom ustawodawca dokonał rozróżnienia poszczególnych członków rodziny lub osób trzecich ze względu na relacje wiążące je z obdarowanym. Można wyróżnić następujące grupy podatkowe:
Grupa „zerowa” – nalezą do niej małżonek, zstępni (dzieci, wnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie), pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha,
I grupa – w jej skład wchodzą małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie;
II grupa – należą do niej zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni
i małżonkowie, pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych
III grupa -obejmuje innych nabywców.

Jaki wpływ mają grupy podatkowe na powstanie obowiązku podatkowego?

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:
1) 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej,
2) 7276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej,
3) 4902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie.
Powyższe oznacza, że w przypadku otrzymanie jednego, lub kilku prezentów od jednej z wymienionych powyżej osób w ciągu pięciu lat, których wartość przekroczy wskazane powyżej kwoty powstanie wobec nas obowiązek zgłoszenia tych darowizn i zapłaty podatku.

Kto i kiedy może być zwolniony z opodatkowania i jakich obowiązków dokumentacyjnych należy dochować?

Na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego. W przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę 9637 złotych – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Zgodnie z przytoczoną regulacją zwolnione z opodatkowania będą osoby, które otrzymały wartościowy prezent od członka rodziny zaliczonego do pierwszej grupy podatkowej o ile zgłosi tę darowiznę właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania podarunku. W przypadku otrzymania pieniędzy należy udokumentować ich nabycie dowodem przekazania na rachunek bankowy.