Wprowadzone niedawno przepisy dotyczące split payment generują problemy dla dużego grona podatników. Do nowych regulacji muszą dostosować się między innymi podatnicy dokonujący płatności za pomocą przelewów walutowych.
Od 1 listopada 2019 r. ustawodawca wprowadził obowiązkowy split payment dla niektórych branż. Obowiązkowym mechanizmem podzielnej płatności objęte są transakcje, wobec których do tej pory stosowano reżim odwrotnego obciążenia lub odpowiedzialność solidarną. Ze względu na zdiagnozowane w wyniku przeprowadzonych kontroli podatkowych nieprawidłowości, obowiązkowym stosowaniem mechanizmu podzielnej płatności zostaną objęte również transakcje, których przedmiotem będą:
-węgiel i produkty węglowe,
-części i akcesoria do pojazdów silnikowych,
-urządzenia elektryczne wraz z częściami i akcesoriami do nich,
-maszyny i urządzenia elektryczne wraz z częściami i akcesoriami do nich.

Czy do faktur walutowych również ma zastosowanie mechanizm podzielnej płatności?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego mechanizm podzielnej płatności ma zastosowanie tylko do transakcji krajowych. Powyższe oznacza, że stosowanie split payment nie dotyczy transakcji dokonywanych z kontrahentami z zagranicy. Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku gdy podatnik otrzyma fakturę walutową za wykonane usługi na terytorium RP, w przypadku spełnienia wszystkich wymaganych przepisami przesłanek będzie miał obowiązek zapłaty za tę fakturę z zastosowaniem mechanizmu podzielnej płatności. Oznacza to, że kwota netto wynikająca z faktury może być dokonana w dowolny sposób- na przykład na rachunek walutowy odbiorcy. Natomiast zapłata podatku od towarów i usług wynikająca z otrzymanej faktury musi być dokonana na rachunek VAT. W praktyce podatnik musi dokonać dwóch przelewów: jeden na rachunek walutowy, drugi na rachunek VAT.
Mechanizm podzielnej płatności sprowadza się więc do tego, że wartość podatku jest przelewana w złotych na rachunek VAT sprzedawcy – prowadzony do rachunku rozliczeniowego w walucie polskiej. Zgodnie bowiem z art. 62a ustawy Prawo bankowe dla rachunku rozliczeniowego bank prowadzi rachunek VAT. Rachunek VAT jest prowadzony w walucie polskiej. Należy więc zaznaczyć, że mechanizm podzielonej płatności nie może mieć miejsca, jeśli zapłata całości należności następuje w walucie obcej. Przynajmniej wartość podatku musi być więc zapłacona w walucie polskiej.

Sankcja za niestosowanie mechanizmu podzielnej płatności

Zgodnie z art. 108a ust. 7 ustawy o podatku od towarów i usług w razie stwierdzenia, że podatnik dokonał płatności wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 108a ust 1 a tj. z pominięciem split payment, organ podatkowy ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w ustawie w załączniku nr 15. Wykazane w fakturze, której dotyczy płatność.
Jednak od tej zasady istnieje wyjątek. Zgodnie bowiem z art. 108a ust. 8 ustawy o VAT przepisu ust. 7 (dotyczącego 30 % sankcji) nie stosuje się, jeżeli dostawca lub usługodawca rozliczył całą kwotę podatku wynikającą z faktury, która została zapłacona bez zastosowania split payment. Oznacza, to że jeżeli otrzyma się od usługodawcy potwierdzenie rozliczenia podatku wynikającego z faktur to dodatkowe sankcje nie wystąpią.