Czym jest „Test przedsiębiorcy” i co oznacza dla osób samozatrudnionych?
Kilka lat temu Ministerstwo Finansów przedstawiło projekt tak zwanego „Testu przedsiębiorcy”. Test ten miał na celu eliminację z rynku przedsiębiorców, takich podatników, którzy prowadzą działalność gospodarczą, ale działają tak, jakby w rzeczywistości byli pracownikami np. wykonują pracę pod kierownictwem byłego pracodawcy, a nie w sposób samodzielny, lub nie wykonują zleceń również na rzecz innych podmiotów. Wydawać by się mogło, że pomysł ten został porzucony, jednak zgodnie z Nowym Ładem wprowadzone zostaną nowe rozwiązania, które ułatwią organom podatkowym przeprowadzenie „Testu przedsiębiorcy”.
Czym jest „Test przedsiębiorcy”?
Dla wielu pracowników, którzy osiągają dochody w wysokości przekraczającej drugi próg podatkowy bardziej opłacalne w obecnym stanie prawnym jest założenie działalności gospodarczej, wybór liniowej metody opodatkowania i współpracowanie z byłym pracodawcą. Takie rozwiązanie oznacza opodatkowanie dochodów 19 % stawką i dzięki temu uniknięcie 32 % podatku dotyczącego dochodów, które nie mieszczą się w pierwszym progu podatkowym. Drugą kwestią jest opłacanie składek na ZUS. Osoby samozatrudnione nie płacą go od całej wysokości kontraktu tylko ryczałtowo. W ocenie ustawodawcy takie działanie jest niekorzystne z punktu widzenia państwa, ponieważ zmniejszeniu ulegają wpływy z tytułu podatków i składek ZUS.
Jak będą testowani przedsiębiorcy?
Zgodnie z art. 1 pkt 38 projektu ustawy z dnia 26 lipca 2021 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, podmioty prowadzące księgi, księgi rachunkowe lub ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych będą obowiązane prowadzić te księgi i ewidencję przy użyciu programów komputerowych oraz przesyłać, do urzędu skarbowego te księgi i ewidencje:
1) według stanu na ostatni dzień:
a) miesiąca – w przypadku gdy stanowią podstawę ustalania zaliczek miesięcznych,
b) kwartału – w przypadku gdy stanowią podstawę ustalania zaliczek kwartalnych –
w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po upływie odpowiednio tego miesiąca albo kwartału, oraz
2) po zakończeniu roku podatkowego w terminie do dnia upływu terminu określonego dla złożenia zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1 – za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej, o której mowa w art. 193a § 2 Ordynacji podatkowej, na zasadach dotyczących przesyłania ksiąg podatkowych lub ich części określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 193a § 3 Ordynacji podatkowej.
Jak wskazał ustawodawca w uzasadnieniu projektu ustawy, dodatkowe dane będą zbierane w celu ułatwienia wykrywania nadużyć w formie zdalnej oraz zwiększenia efektywności kontroli.
Bez wątpienia proponowane przez Ministerstwo Finansów rozwiązanie ułatwiłoby organom podatkowym typowanie podmiotów do kontroli podatkowej pod względem prawidłowości rozliczania się osób samozatrudnionych ze Skarbem Państwa. Warto przy tym zaznaczyć, że w przypadku pozytywnej weryfikacji podczas tzw. „Testu przedsiębiorcy”, podatnik będzie zobowiązany do uiszczenia zaległości w podatku dochodowym oraz składkach ZUS. Ponadto istnieje ryzyko poniesienia przez niego odpowiedzialności karnej i karnoskarbowej.