Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych – czym jest i kto musi się w nim znaleźć?
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (w skrócie CRBR) zaczął swoje funkcjonowanie 13 października 2019 roku. Za prowadzenie CRBR odpowiedzialny jest Minister Finansów. Rejestrem objęte są wszystkie polskie spółki prawa handlowego, które są obowiązane zgłosić do niego informacje o swoich beneficjentach rzeczywistych.
Jaki jest cel Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych?
Ustawodawca wskazuje, że „jednym z głównych zadań CRBR jest przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Posiadanie dokładnych i aktualnych danych o beneficjentach rzeczywistych ma kluczowe znaczenie dla zwalczania tych zjawisk, ponieważ uniemożliwia przestępcom ukrycie swojej tożsamości w skomplikowanej strukturze korporacyjnej.”.
Kto jest obowiązany zgłaszać informację o beneficjentach rzeczywistych?
Zgodnie z art. 58 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu do zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizacji są obowiązane:
-spółki jawne,
-spółki komandytowe,
-spółki komandytowo-akcyjne,
-spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
-spółki akcyjne, z wyjątkiem spółek publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 623).
Kto jest tzw. Beneficjentem Rzeczywistym?
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych jest systemem, w którym są gromadzone i przetwarzane informacje o beneficjentach rzeczywistych, tj. osobach fizycznych sprawujących bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad spółką. Na podstawie art. 2 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. 2019.1115) jako beneficjentów rzeczywistych możemy wyróżnić osoby:
-sprawujące bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad spółką poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez spółkę, lub
-w imieniu których są nawiązywane stosunki gospodarcze lub jest przeprowadzana transakcja okazjonalna.
W przypadku spółki – osoby prawnej, innej niż spółka, której papiery wartościowe są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym, podlegającym wymogom ujawniania informacji na podstawie przepisów prawa Unii Europejskiej lub odpowiadającym im przepisom prawa państwa trzeciego, beneficjentem rzeczywistym spółki jest:
-osoba fizyczna będąca udziałowcem lub akcjonariuszem spółki, której przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji tej osoby prawnej,
-osoba fizyczna dysponująca więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym spółki, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
-osoba fizyczna sprawująca kontrolę nad osobą prawną lub osobami prawnymi, którym łącznie przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji spółki, lub łącznie dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie spółki, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
-osoba fizyczna sprawująca kontrolę nad spółką przez posiadanie w stosunku do niej uprawnień, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2019 r. poz. 351), lub
-osoba fizyczna zajmująca wyższe stanowisko kierownicze w organach spółki w przypadku udokumentowanego braku możliwości ustalenia lub wątpliwości co do tożsamości osób fizycznych określonych w powyższych punktach oraz w przypadku niestwierdzenia podejrzeń prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.
Ustawa definiuje jeszcze dwa przypadki, w których instytucje obowiązane identyfikują beneficjentów rzeczywistych swoich klientów:
-w przypadku klienta, który jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, wobec którego nie stwierdzono przesłanek lub okoliczności mogących wskazywać na sprawowanie kontroli nad nim przez inną osobę fizyczną lub osoby fizyczne przyjmuje się, że taki klient jest jednocześnie beneficjentem rzeczywistym,
-w przypadku klienta będącego trustem przyjmuje się, że beneficjentem rzeczywistym jest założyciel, powiernik, nadzorca (jeśli został ustanowiony), beneficjent trustu i/lub inna osoba, która sprawuje kontrolę nad trustem.
Do kiedy należy dokonać zgłoszenia?
Zgodnie z art. 195 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu spółki wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego przed 13 października mają 6 miesięcy na przesłanie informacji do rejestru. Oznacza to, że ostateczny termin na dokonanie tej czynności mija 13 kwietnia 2020 roku.
W przypadku spółek powstałych po dniu 13 października 2019 r. informacje są zgłaszane do Rejestru nie później niż w terminie 7 dni od dnia wpisu spółek do Krajowego Rejestru Sądowego, a w przypadku zmiany przekazanych informacji – w terminie 7 dni od ich zmiany. Do biegu powyższych terminów nie wlicza się sobót i dni ustawowo wolnych od pracy.
Jak dokonać zgłoszenia?
Zgłoszenia do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych można dokonać przez Internet za pośrednictwem strony:
https://crbr.podatki.gov.pl/adcrbr/#/