Ryzyko jako nieustający element w biznesie
Ryzyko to wskaźnik stanu lub zdarzenia, które w efekcie końcowym może prowadzić do strat. Jest ono proporcjonalne do prawdopodobieństwa wystąpienia tego zdarzenia i do wielkości strat, które mogą powstać w jego wyniku; oznacza ocenę zagrożenia czy niebezpieczeństwa wynikającego albo z prawdopodobnych zdarzeń od nas niezależnych, albo z możliwych konsekwencji podjęcia decyzji.
Działalność gospodarcza nierozłącznie związana jest z występowaniem ryzyka, jest ono elementem gry rynkowej.
Prowadzenie działalności gospodarczej jest uwarunkowane wieloma czynnikami zarówno mikroekonomicznymi jak i makroekonomicznymi. Są to m.in. zmiana kursu walut, inflacja, zmiana popytu rynkowego czy zmiana koniunktury gospodarczej.
Dążeniem każdego przedsiębiorcy jest osiągnięcie zysku, lecz zawsze istnieje potencjalna możliwość poniesienia straty z tytułu prowadzenia działalności.
Zatem proces zarządzania przedsiębiorstwem i ryzykiem jest związany z podejmowaniem działań zmierzających do obniżenia stopnia działania ryzyka na funkcjonowanie firmy i osiągnięcie sukcesu. Klasyfikacje i rodzaje ryzyka w gospodarce, uzależnione są od rodzaju prowadzonej działalności.
Dla przedsiębiorców istotne znaczenie mają:
- ryzyko rynkowe – jest to ryzyko poniesienia strat na skutek zmian cen rynkowych, stawek procentowych, kursów wymiany walut oraz wartości cen akcji; poziom ryzyka wynika z warunków ekonomicznych prawnych i politycznych danego kraju oraz rynku globalnego, sił przyrody itp.,
- ryzyko gospodarcze – oznacza możliwość osiągnięcia wyników gorszych od planowanych lub poniesienia nieplanowanych strat,
- ryzyko walutowe (kursowe) – na ten rodzaj ryzyka narażone są głównie firmy, które prowadzą wymianę towarów i usług z zagranicą, a występuje w przypadku niekorzystnej zmiany kursów walutowych – w rezultacie możliwy jest wzrost zobowiązań lub zmniejszenie należności w przeliczeniu na walutę danego kraju,
- ryzyko niewypłacalności – ryzyko utraty płynności finansowej, czyli zdolności do terminowego regulowania zobowiązań przez firmę; może oznaczać utratę możliwości pozyskania np. kredytów; ryzyko niewypłacalności;
- ryzyko operacyjne – jest związane z możliwą stratą wynikającą np. z awarii systemu komputerowego,
- ryzyko finansowe – w przypadku, gdy podmiot gospodarczy finansuje swój majątek kapitałami obcymi, to istnieje ryzyko, że odsetki będą na tyle wysokie, że znajdzie się on w trudnej sytuacji ekonomiczne i nie będzie on w stanie dokonać spłaty kredytu lub wykupu obligacji; ryzyko finansowe przenosi się na wierzycieli danego podmiotu, np. bank kredytujący jego działalność lub inwestorów, którzy nabyli jego obligacje,
- ryzyko polityczne – decyzje władzy rządzącej w zakresie np. decyzji podatkowych, mają w wielu przypadkach duży wpływ na sytuację podmiotów gospodarczych,
Wszystkie wymienionej powyżej ryzyka wpływają pośrednio bądź bezpośrednio na warunki prowadzenia działalności gospodarczej. Świadomość ich występowania pozwala na właściwe kierowanie działaniami firmy oraz powinno skłaniać do stosowania mechanizmów ograniczających ryzyko (ubezpieczenia, instrumenty finansowe np. obniżające ryzyko walutowe, mechanizmy zarządzania ryzykiem).