Czym jest ulga na złe długi?

Zgodnie z art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Korekta dotyczy również podstawy opodatkowania i kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona.

Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, w przypadku gdy wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Powyższego nie stosuje się w przypadku gdy spełnione są następujące warunki:
-dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
-na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty:
a) wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni,
b) dłużnik nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
-od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.

Dłużnik w upadłości lub likwidacji, jako kryterium wyłączające możliwość skorzystania z ulgi na złe długi niezgodne z prawem Unii Europejskiej

Zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości z dnia 15 października 2020 r. (opublikowany 7 grudnia 2020 r.), sygn. C-335/19 artykuł 90 dyrektywy 2006/112 w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie przepisom krajowym, które uzależniają obniżenie podstawy opodatkowania podatkiem od wartości dodanej (VAT) od warunku, by w dniu dostawy towaru lub świadczenia usług, a także w dniu poprzedzającym dzień złożenia korekty deklaracji podatkowej mającej na celu skorzystanie z tego obniżenia dłużnik był zarejestrowany jako podatnik VAT i nie był w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji, zaś wierzyciel był w dniu poprzedzającym dzień złożenia korekty deklaracji podatkowej nadal zarejestrowany jako podatnik VAT.

Powyższe oznacza, że zastosowanie ulgi na złe długi nie może być uzależnione od statusu podatnika w dacie świadczenia oraz w dniu poprzedzającym złożenie korekty deklaracji w ramach ulgi na złe długi. Według Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej bez znaczenia w tym przypadku jest to, czy dłużnik utracił status czynnego podatnika VAT, lub został objęty postępowaniem upadłościowym lub likwidacją.

Co wyrok TSUE oznacza dla podatników?

Co do zasady ustawodawca ma obowiązek zmienić wadliwe przepisy, jednak dopóki tego nie zrobi podatnicy, którzy nie skorzystali uprzednio z ulgi na złe długi ze względu na status dłużnika, mogą dokonać korekty deklaracji za okres, w którym uprzednio nastąpiło uprawdopodobnienie nieściągalności. Warto przy tym zaznaczyć, że TSUE w swoim orzeczeniu nie odniósł się do legalności dwuletniego terminu określonego w art. 89a ust. 2 pkt 5 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług, dlatego korzystając z ulgi na złe długi nadal należy mieć na uwadze konieczność spełniania wyżej wskazanej przesłanki czasowej.