Czym jest „Metodyka w zakresie oceny dochowania należytej staranności przez nabywców w transakcjach krajowych”?

Dnia 25 kwietnia 2018 r. Ministerstwo Finansów wraz z Krajową Administracją Skarbową przedstawiło opracowanie pt. „Metodyka w zakresie oceny dochowania należytej staranności przez nabywców w transakcjach krajowych”. Opracowanie jest skierowane do organów podatkowych. Zawiera ono wytyczne jakie należy stosować w ocenie dochowania należytej staranności w podatku od towarów i usług przez przedsiębiorców. Ze wspomnianych wskazówek będą mogli również skorzystać sami podatnicy, wiedząc jakimi kryteriami kierują się urzędnicy organów podatkowych w ocenie należytej staranności.

Jakie są wymagania względem podatników?

Najistotniejszymi okolicznościami, które powinny być brane pod uwagę przez organy podatkowe w postępowaniach podatkowych przy ocenie dochowania należytej staranności przez podatników są między innymi:
-sprawdzenie przez podatnika, czy kontrahent jest zarejestrowany w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS) lub Centralnej Ewidencji Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG),
-sprawdzenie, czy kontrahent jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny,
-sprawdzenie przez podatnika, czy kontrahent posiada wymagane koncesje i zezwolenia dotyczące towarów będących przedmiotem planowanych transakcji (dokumenty potwierdzające posiadanie odpowiednich koncesji i zezwoleń powinny być przedstawione podatnikowi przez kontrahenta na żądanie podatnika),
-sprawdzenie przez podatnika, czy osoby zawierające umowę, lub dokonujące transakcję posiadają umocowanie do działania w imieniu kontrahenta.

Na co powinien dodatkowo zwrócić uwagę podatnik?

Dokonując transakcji z kontrahentem podatnik powinien również zwrócić uwagę na to czy:
-dokonywanie płatności za towar w formie przelewu na dwa odrębne rachunki bankowe, jeżeli cenę netto za zakupione towary zapłacono na rachunek bankowy kontrahenta, a zawarty w cenie towarów VAT został zapłacony na inny (wskazany przez kontrahenta) rachunek bankowy,
-dokonywanie płatności odbywa się za pomocą gotówki gdy wartość transakcji przekracza 15 000 zł,
-cena towaru oferowanego podatnikowi przez kontrahenta znacząco odbiegała ceny rynkowej bez ekonomicznego uzasadnienia,
-kontrahent, lub osoba go reprezentująca nie jest rezydentem w Polsce, a kontakt z nim odbywa się wyłącznie w obcym języku, poprzez zagraniczny adres e-mail, komunikator internetowy albo telefoniczny,
-nabywanie przez podatnika towarów od kontrahentów, które należą do innej branży niż ta, w której do tej pory działał, jeżeli zmiana profilu działalności kontrahenta nie ma uzasadnienia ekonomicznego.
-posiadanie przez kontrahenta wirtualnego adresu siedziby lub miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, lub pod adresem siedziby lub miejsca prowadzenia działalności gospodarczej brak jest oznak prowadzenia tej działalności,
-termin płatności wymagany od kontrahenta był krótszy niż termin płatności oferowany przez innych dostawców z tej samej branży bez ekonomicznego uzasadnienia,
-transakcja pomiędzy podatnikiem a kontrahentem nie była udokumentowana umową, zamówieniem lub innym potwierdzeniem warunków ten transakcji,
-kontrahent będący spółką kapitałową dysponował kapitałem zakładowym niewspółmiernie niskim w stosunku do okoliczności transakcji.
Powyższe okoliczności według Ministerstwa Finansów i Krajowej Administracji Skarbowej mogą wskazywać na to, że podatnik dokonując transakcji z kontrahentem nie dochował należytej staranności.

Co „Metodyka w zakresie oceny dochowania należytej staranności przez nabywców w transakcjach krajowych” zmienia dla podatników?

Zaletą „Metodyki w zakresie oceny dochowania należytej staranności przez nabywców w transakcjach krajowych” jest między innymi fakt, że dokument ten może być dodatkowym atutem podatników w sporach z organami podatkowymi. Ponadto, jak podkreśla Ministerstwo Finansów, jeżeli podatnik podejmie działania wskazane  w wyżej wymienionym dokumencie, to zwiększa prawdopodobieństwo dochowania należytej staranności, co może wskazywać, że celem dokonanej przez niego transakcji nie było naruszenie prawa lub oszustwo podatkowe. Oznacza, to że prawo do odliczenia podatku naliczonego nie powinno być w tej sytuacji kwestionowane przez organy podatkowe.